• Pivada.com
  • Hakkımızda
  • İletişim
  • Mağaza
  • Hesabım
Pivada.com
  • Türkçe
  • English
  • Facebook
  • Twitter
  • Youtube
  • Instagram
  • ANA SAYFA
  • Sanatçılar
  • İnceleme
  • Eserler
  • Galeriler
  • Mağaza
Menü
  • Ana Sayfa
  • Sanatçılar
  • İnceleme
  • Eserler
  • Galeriler
  • Mağaza
Sanatçılar
  • Picture for Osman Hamdi Bey
    Osman Hamdi Bey
  • Picture for Salvador Dali
    Salvador Dali
  • Picture for Rembrandt van Rijn
    Rembrandt van Rijn
  • Picture for Claude Monet
    Claude Monet
  • Picture for Frida Kahlo
    Frida Kahlo
Tümünü Gör >>
İncelemeler
  • Picture for Kaplumbağa Terbiyecisi - Osman Hamdi Bey
    Kaplumbağa Terbiyecisi - Osman Hamdi Bey
  • Picture for Son Akşam Yemeği - Leonardo da Vinci
    Son Akşam Yemeği - Leonardo da Vinci
  • Picture for Öpücük - Gustav Klimt
    Öpücük - Gustav Klimt
  • Picture for Çığlık - Edvard Munch
    Çığlık - Edvard Munch
  • Picture for İnci Küpeli Kız - Johannes Vermeer
    İnci Küpeli Kız - Johannes Vermeer
Tümünü Gör >>

Salgın Hastalıkların Sanat Tarihindeki İzleri

Dünyada birçok salgın hastalık meydana gelmiştir, gelmeye devam ediyor ve edecektir. Kara Ölüm, Kara Veba ya da Büyük Veba Salgını ile İspanyol gribi en çok ölüm ve yıkıma sebep olan salgın hastalıklardandır.

 

Kara Ölüm, 1347 - 1351 yılları arasında Avrupa'da büyük yıkıma yol açan veba salgınıdır. Asya'nın güney batısında başlayarak 1340' lı yılların sonlarında Avrupa'ya ulaşmıştır. 14. yüzyılda bu salgına "Büyük Ölüm" dense de, daha sonraki yıllarda "Kara Ölüm" olarak tanımlanmıştır. Bunun sebebi de, genel inanca göre, bu hastalık sonucunda deri altı kanamalar yüzünden derinin siyaha dönmesidir. Aslında bu ad mecazi anlamda kullanılmış olup, "kara" burada kasvetli, sıkıntılı, kederli anlamına gelir.

 

İspanyol gribi ya da İspanyol nezlesi, 1918 - 1920 yılları arasında H1N1 virüsünün ölümcül bir alt türünün yol açtığı grip salgınıdır. İspanyol Gribi, 18 ay içinde 50 ile 100 milyon arası insanın (o dönemde yaşayan nüfusunun %15'i) ölümüne sebep olarak insanlık tarihinde bilinen en büyük salgın olmuştur. İspanyol Gribinin bir özelliği, zayıf, yaşlı ve çocuklardan çok, sağlıklı genç erişkinleri etkilemiş olmasıdır.

 

Yaşanılan bu hastalıklar birçok alanı etkilemiştir. 14.yüzyıl içerisinde Kara veba hastalığı en çok resim sanatına konu olmuştur. Birçok Rönesans ressamı bu konuyu tablolarına taşımıştır.

 

Bu başyapıtlar geçmişte yaşanan salgın hastalıklar hakkında bize fikir verebilmekte ve günümüzde içinde yaşadığımız durumu göz önüne aldığımızda bize örnek teşkil etmektedir. Aynı zamanda yaşadığımız salgına karşı başa çıkmamız için fikirler verebilir.

 

Tablolara yansımış salgın hastalıklar ile ilgili bazı resimleri sizler için derledik.

 

Veba Doktoru (Doktor Schnabel) / 1656 dolayları - Holländer Eugen

Veba Doktoru (Doktor Schnabel) / 1656 dolayları - Holländer Eugen picture

California Üniversitesi Kütüphaneleri, ABD.

 

Veba doktoru, veba hastalığı kurbanlarını tedavi eden bir tıp doktoru idi. Özellikle köy ve kasabalarda veba salgını olması durumunda halk tarafından kiralanıp kasabaya getirilirlerdi. Zengin-fakir herkesi iyileştirdiklerinde ücretleri verilirdi. En büyük veba salgını 14. yüzyıldaki Kara Ölüm’dü. Kasabalardaki büyük insan kaybı ekonomik felakete yol açtı ve toplumun veba doktorları biraz daha değerli hale geldiler, kendilerine özel ayrıcalıklar tanındı. Örneğin; bu doktorlar vebaya karşı çözüm bulmak için özgürce otopsi yapabiliyorlardı.

Kıyametin Dört Atlısı / 1496 dolayları - Albrecht Dürer

Kıyametin Dört Atlısı / 1496 dolayları - Albrecht Dürer picture

Staatliche Kunsthalle, Karlsruhe, Almanya. 

 

Hristiyanlıkta Kıyamet alameti olarak ortaya çıkacağına inanılan dört atlı. Yeni Ahit'teki -Vahiy Kitabı olarak da bilinen Apokalips bölümüne göre, Kıyamet felaketlerini getirecek olan yedi mührün açılması ile birlikte ortaya çıkacaklardır. Bazı akademisyenlere göre beyaz at ve binicisi İsa'yı, kızıl at ve binicisi kan ve savaşı, siyah at ve binicisi kıtlığı, soluk renkli at ve binicisi ise salgın hastalıkları ve ölümü sembolize eder.

Ölüm Zaferi / 1562 dolayları - Yaşlı Pieter Bruegel

Ölüm Zaferi / 1562 dolayları - Yaşlı Pieter Bruegel picture

Prado Müzesi, Madrid, İspanya. 

 

Flaman Rönesans ustası Pieter Bruegel’in 1562’de yaptığı tablosu Kara Ölüm’ün (Veba) bir Avrupa kasabasında nasıl yaşandığını gösteriyor. Bu eserde insanlar ve hayvanlar dâhil tüm canlıların öldüğü tasvir ediliyor.

İnsan Hayatının Kısırlığı / 1656 dolayları - Salvator Rosa

İnsan Hayatının Kısırlığı / 1656 dolayları - Salvator Rosa picture

Fitzwilliam Müzesi, Cambridge, İngiltere.  

 

Ressam Salvator Rosa'nın 1656 yılında yaşana veba salgınından sağ kurtuldu, ancak erkek kardeşi ve kız kardeşi, kocası ve beş çocuğuyla birlikte kaybetti. Ressam yaşadığı acıyı yaptığı tablo ile anlatmak istedi. Resimde, Kara Ölüm (iskelet) çocuğu parşömen üzerine yazmaya yönlendiriyor. Parşömende “Conceptio Culpa, Nasci Pena, Labour Vita, Necesse Mori” yazıyor, yani “Gebe kalmak bir günahtır, Doğum acıdır, Hayat emektir, Ölüm bir zorunluluktur.”

Ölüm Dansı ile Ölümün Zaferi / 15. yüzyıl - Giacomo Borlone de Burchis

Ölüm Dansı ile Ölümün Zaferi / 15. yüzyıl - Giacomo Borlone de Burchis picture

Oratorio dei Disciplini - Clusone, İtalya. 

 

İtalyan ressam Giacomo Borlone de Burchis tarafından 15’inci yüzyılda yapılmış bu eser, “Kara Ölüm” olarak adlandırılan veba hastalığından ilhamla yapılmış. Eserde yaşayanlar ve ölüler arasındaki karşılaşma anlatılır.

Bakire Veba Kurbanlarına Görünüyor / 1666 - Antonio Zanchi

Bakire Veba Kurbanlarına Görünüyor / 1666 - Antonio Zanchi picture

Scuola Grande di San Rocco, Venedik, İtalya.  

 

San Rocco veya Saint Roch, mucizevi bir şekilde enfeksiyondan kurtuldu. Bu nedenle veba koruyucusu olarak kabul edildi. Yaptığı duvar resminde Venedik nüfusu arasında çok fazla sıkıntıya neden olan korkunç veba'yı çağrıştırıyor.

Saint Sebastian / 1623 dolayları - Gerrit van Honthorst

Saint Sebastian / 1623 dolayları - Gerrit van Honthorst picture

The National Gallery Müzesi, Londra, İngiltere.

 

Roma askeri olan Sebastian Hıristiyan inançları olduğu için yakın mesafeden oklarla vurulmaya mahkum edildi. Sebastian, vebaya karşı koruyucu bir aziz ve homoerotik bir simge olarak görülüyordu. 1620'lerde Hollanda'da veba salgını başladı. Ressam Honthorst’un yaptığı resminde her iki unsuru da birleştirmeyi başarıyordu. Bu tablo, azizi mucizevi hayatta kalmanın ilham verici bir kahramanı olarak tutkuyla tasvir ediyordu.

Pietà / 1576 dolayları - Tiziano Vecellio

Pietà  / 1576 dolayları - Tiziano Vecellio picture

Gallerie dell'Accademia, Venedik, İtalya.  

 

Titan, kendisini ve oğlunu tasvir ettiği bu duvar resminde yaşlı bir adamın, oğlunun ve kendisinin bu çaresizlik içerisinde Kara Ölüm (Veba) salgınından kurtarması, hayatta kalması için dua ediyor şeklinde göstermiştir. Titian ve oğlu Orazio'nun her ikisi de 1576 veba'dan ölmüştür.

Merhametin Yedi Şekli / 1607 - Caravaggio

Merhametin Yedi Şekli / 1607 - Caravaggio picture

Pio Monte della Misericordia, Naples, İtalya.  

 

Avrupa'da görünen salgınının en üzücü sonuçlarından biri, ölülerin düzgün bir şekilde gömülememesiydi. Ressam Caravaggio, Napoli’nin sokaklarında yaşanan ve cesetlerin toplanmasında yardımcı olan Hristiyan topluluğunun temel bir “merhameti” olarak göstermiştir. Floransa'daki Kara Veba salgınına şahit olan Giovanni Boccaccio, yas tutmanın imkânsız olduğunu ve cesetlerin sokağa atıldığını anlatıyor. Cesetlerle dolu olan veba çukurları, ölülerin toplu mezarlara atıldığının ispatını sunuyor.

Veba ve Ortaçağ Ölüm Zaferi / 1446 dolaylarında

Veba ve Ortaçağ Ölüm Zaferi / 1446 dolaylarında picture

Palazzo Abatellis, Palermo, İtalya.

 

Ressamın kim olduğu belli olmayan fresk çalışması. Muhtemelen bir Katalan veya Provençal sanatçısının yaptığı düşünülmektedir. Şu anda Palermo'da bulunan Palazzo Abatellis sarayında sergilenmektedir. Kara Ölüm olarak adlandırılan salgını ayrıntılarıyla resimde görmemiz mümkündür. Duvar resminde, Soluk renkli at üstünde tasvir edilen iskelet elindeki ok ile insanları vurmaktadır.

Zaman ve Ölüm / 1727 - Caterina de Julianis

Zaman ve Ölüm / 1727 - Caterina de Julianis picture

Victoria ve Albert Müzesi, Londra, İngiltere.  

 

Bubonik veba Avrupa'da 18. yüzyılda azaldı. Son büyük yıkımları 1720'de Marsilya'da gerçekleşti. Napoli'de bir rahibe tarafından yapılan bu balmumu dehşeti, belleğin ölümle yıkılan bütün bir manzaraya nasıl devam ettiğini gösteriyor.

Aziz Sebastian 'ın Veba Saldırısı için Müdahalesi / 1497 dolayları - Josse Lieferinxe

Aziz Sebastian 'ın Veba Saldırısı için Müdahalesi / 1497 dolayları - Josse Lieferinxe picture

Walters Sanat Müzesi,  Baltimore, ABD. 

 

Ressam tabloda İtalya’da meydana gelen büyük veba salgınını ve salgından etkilenen insanların yaşadıklarını anlatmak istemiş. Resmin üst kısmında Aziz Sebastian veba salgını için tanrı önünde dua ederken tasvir edilmiş.

St Gennaro Napoli'yi Veba'dan Kurtarıyor / 1660 dolayları - Luca Giordano

St Gennaro Napoli'yi Veba'dan Kurtarıyor / 1660 dolayları - Luca Giordano picture

Santa Maria del Pianto, Napoli, İtalya.

 

Ressam, Napoli'nin koruyucu azizi olan St Gennaro'yu 1656'nın korkunç veba salgınından sonra inşa edilen kilise için hazırlanan resmin merkezinde tasvir etmiştir.

Veba / 1898 - Arnold Böcklin

Veba / 1898 - Arnold Böcklin picture

Kunstmuseum Basel Müzesi, Basel, İsviçre.  

 

Sanatçının savaş, haşere ve ölüm kabuslarıyla olan takıntısını örneklendirdiği resimde, bir ortaçağ kasabasının caddesinde dolaşan kanatlı bir yaratıkta Ölümü (Veba) gösterilmektedir.

İspanyol Gribi ile Kendi Portresi / 1919 - Edvard Munch

İspanyol Gribi ile Kendi Portresi / 1919 - Edvard Munch picture

National Gallery, Oslo, Norveç.

 

Edward Munch, İspanyol gribine yakalandığı dönemde birçok resim ve eskiz yaptı. 1919’da yaptığı bu otoportrede ise ressam, ölüme olan yakınlığını resmediyordu. Edward Munch ilerleyen zamanlarda bu hastalığı atlatamayı başarıyordu.

Aile / 1918 - Egon Schiele

Aile / 1918 - Egon Schiele picture

Österreichische Galerie Belvedere, Viyana, Avusturya.   

 

20’nci yüzyılın korkunç salgınlarından biri olan İspanyol gribinden ölen Egon Schiele’nin son yaptığı resimlerden biri “The Family”. Schiele, bu eserinde kendisini, gripten ölen eşini ve doğmamış çocuğunu resmediyor. Ressamın eşi Edith, gebeliğinin 6’ncı ayında İspanyol gribinden hayata veda etti. Schiele’nin bu eseri eşinin ölümünden üç gün sonra yaptığı biliniyor.

 

Yararlanılan Kaynaklar,

www.wga.hu       

www.theguardian.com

  • Ana Sayfa
  • Teslimat Koşulları
  • İade ve Değişim
  • Kullanım Koşulları
  • Hakkımızda
  • İletişim
  • Sanatçılar
  • Eserler
  • Galeriler
  • Hesabım
    • Facebook
    • Twitter
    • Youtube
    • Instagram
Copyright © 2023 Pivada.com.Tüm hakları saklıdır.
Powered by nopCommerce, Mom Bilgisayar